#CoCięBOLI – ból mięśni i stawów po urazie
Zastanówmy się, jak farmaceuta może pomóc pacjentowi zgłaszającemu w aptece dolegliwości bólowe mięśni i stawów. Najczęściej po odpowiedzeniu na pytania o przyczynę czy stopień nasilenia bólu pacjent może otrzymać odpowiednią poradę. Farmaceuta rozważy rekomendację skutecznego leczenia oraz oceni, czy dana dolegliwość wymaga pomocy lekarza, czy wystarczy fachowa wskazówka i leki.
Ostry ból jest odczuwalny prawie po każdym urazie. Wtedy pełni funkcje: ostrzegawczą i obronną, chroniąc tkanki i organy przed dalszym uszkodzeniem. Zaniechanie leczenia lub rozpoczęcie terapii z opóźnieniem może prowadzić do pogłębiania niekorzystnych zmian w układzie nerwowym i wystąpienia bólu przewlekłego. Uraz może zdarzyć się każdemu i najczęściej nie wymaga konsultacji lekarskiej, ale bardzo istotne jest podjęcie szybkich działań zmierzających do łagodzenia tych dolegliwości.
Przed rozpoczęciem leczenia ważna jest ocena stopnia nasilenia bólu. W praktyce można do tego użyć skal leczenia bólu. Mają różną formę graficzną, pomagają w ocenie, ustaleniu intensywności bólu i doborze odpowiedniej farmakoterapii. Jedną z nich jest skala numeryczna (0–10), na której można wskazać siłę odczuwania bólu, gdzie 0 oznacza brak bólu, a 10 – ból nie do zniesienia. Gdy przydarzy się uraz, na przykład stłuczenie, to pacjent odczuwa ból o łagodnym nasileniu. Pomoc mogą przynieść przeciwbólowe preparaty do smarowania oraz doustne z paracetamolem czy niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi. Warto mieć na uwadze, że podczas rozmowy z pacjentem farmaceuta może zadać kilka ważnych pytań.
Kiedy doszło do urazu i czego on dotyczy?
Im krótszy czas upłynął od urazu, tym szybciej można wskazać odpowiednie leczenie i skierować pacjenta na dalszą diagnostykę. Jeśli uraz pojawił się pod wpływem znacznej siły, to rośnie ryzyko złamania. Pojawienie się nagle gwałtownych objawów może sugerować zerwanie ścięgna lub więzadła i konieczność wizyty lekarskiej.
Jakie pojawiły się objawy?
Duży obrzęk, opuchlizna, siniaki, silny ból tuż po zdarzeniu – należy skonsultować z lekarzem. Podobnie jeśli ruch w obrębie stawu jest niemożliwy.
W jakim wieku jest pacjent, dla kogo jest lek?
Pytanie o wiek umożliwia odpowiednią rekomendację. Natomiast dzieci i osoby starsze koniecznie powinny się udać do lekarza.
Warto pamiętać, że po wystąpieniu urazu oprócz rozpoczęcia farmakoterapii ważne są: odpoczynek, okłady z lodu, ewentualnie ucisk i uniesienie chorej części ciała.
Piśmiennictwo
- Rutter P. Opieka farmaceutyczna. Objawy, rozpoznanie i leczenie. Wrocław 2017
- Woroń , Dobrogowski J., Wordliczek J.,Kleja J. Leczenie bólu w oparciu o drabinę analgetyczną WHO. Medycyna po Dyplomie 2011(20); 8(185): 52–61
https://www.mp.pl/bol/ekspert/221063,leczenie-przeciwbolowe-po-urazie-ukladu-kostno-szkieletowego [dostęp 10.09.2023]
