#CoCięBOLI? Leczenie bólu mięśni i stawów. Żel a może tabletka?
Bóle mięśniowo-stawowe są bardzo częstym problemem. Gdy się pojawiają, wielu z nas odruchowo sięga po tabletki przeciwbólowe. Ale czy to jedyne rozwiązanie? Stosowanie maści przeciwbólowej jest dobrą alternatywą tabletek. Co działa lepiej – maść czy tabletka? Jaką zastosować maść przeciwbólową? Czy jest bezpieczna? Odpowiadamy!
Rodzaje maści przeciwbólowych
Apteczne półki uginają się pod ciężarem maści i żeli o działaniu przeciwbólowym i przeciwzapalnym. Można je podzielić na kilka grup zależnie od substancji aktywnej. Najczęściej stosuje się maści z substancjami z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych, np. z: naproksenem, diklofenakiem czy ibuprofenem. Są również maści rozgrzewające lub chłodzące. Najczęstszym składnikiem rozgrzewającym jest kapsaicyna, natomiast składnikiem o działaniu chłodzącym – mentol. Maści chłodzące przynoszą znieczulenie, odprężenie i łagodzą stan zapalny. Polecane są przede wszystkim bezpośrednio po urazie, intensywnym wysiłku fizycznym oraz przy żylakach i tzw. ciężkich nogach. Maści rozgrzewające natomiast poprawiają przepływ krwi, działają rozluźniająco i sprawdzają się w przebiegu urazów z bólem, ale bez stanu zapalnego. Polecane są w leczeniu chorób zwyrodnieniowych, bólów reumatycznych oraz dla rozgrzania mięśni przed intensywnym wysiłkiem fizycznym.
Wady i zalety maści i tabletek przeciwbólowych
Maść przeciwbólowa działa szybko i bezpośrednio w miejscu bólu i stanu zapalnego. Ze względu na takie działanie znacznie mniej obciąża organizm niż tabletki. Powoduje mniej działań niepożądanych, dlatego jest bezpieczniejsza, np. dla osób z chorobami układu pokarmowego. Działanie maści może jednak okazać się zbyt słabe w razie silnego bólu, a aplikacja maści jest bardziej uciążliwa niż połknięcie tabletki. Tabletki przeciwbólowe są przede wszystkim wygodne w stosowaniu. Łatwość przyjęcia leku i łatwy dostęp do małych opakowań zapewniają komfort stosowania. Mimo to nawet jeśli ból jest zlokalizowany w małym obszarze, należy pamiętać, że tabletka działa ogólnoustrojowo, czyli może mieć poważne działania niepożądane i więcej przeciwwskazań do jej zażycia.
Jak bezpiecznie stosować maść przeciwbólową
Dokładne zalecenia stosowania konkretnej maści przeciwbólowej znajdują się zawsze w ulotce producenta, ale ogólne postępowanie zazwyczaj wygląda podobnie. Zarówno przed aplikacją maści, jak i po niej, umyj ręce. Maść należy aplikować na suchą i czystą skórę. Warto przez dłuższą chwilę wmasowywać lek w skórę, dzięki czemu więcej substancji aktywnej dostanie się w głąb tkanek. Nadmiar maści zostawia się do całkowitego wchłonięcia. Aplikację leku trzeba powtórzyć kilka razy w ciągu doby (zazwyczaj 3–4 razy), zgodnie z zaleceniami w ulotce. Większość maści przeciwbólowych nie powinna być stosowana dłużej niż 7 dni. Jeśli w tym czasie dolegliwości się nie zmniejszą lub – co gorsza – jeszcze się nasilą, wskazana jest niezwłoczna konsultacja z lekarzem.
Przeciwwskazania do stosowania maści przeciwbólowej
Maści przeciwbólowej nie należy stosować głównie wtedy, gdy u pacjenta występuje uczulenie bądź nadwrażliwość na którykolwiek ze składników. Dlatego, jeżeli pacjent ma zamiar używać danej maści, powinien uprzednio wykonać test na małym kawałku skóry. Jeżeli nie wystąpią działania niepożądane: wysypka, swędzenie, to można podać na większy obszar. Należy pamiętać, że maści przeciwbólowe aplikujemy na suchą i czystą skórę, absolutnie więc nie można jej nanosić na zmienione chorobowo miejsca, np. na: rany, odleżyny, wysypki. Taka aplikacja może spowodować miejscowe podrażnienia, ale także niekontrolowane wchłanianie się leku do krwi. Maści nie należy również stosować u dzieci, kobiet w ciąży ani karmiących piersią. Warto pamiętać, że niektóre leki przeciwbólowe mogą powodować fotowrażliwość, należy zatem ochraniać skórę nie tylko w czasie terapii (nawet przy pochmurnej pogodzie), ale także dwa tygodnie po zaprzestaniu stosowania leku.
mgr farm. Tatiana Gładka
Piśmiennictwo:
- Cal K., Stefanowska J. Metody zwiększania substancji leczniczych przez skórę. Farm Pol. 2010; 66(7): 514–520
- Cal, K. i Sznitowska, M. Leki na skóre i podanie przezskórne. [aut. książki] M. Sznitowska i R. Kaliszan. Biofarmacja. Wrocław : Elsevier Urban& Partne, 2014: 201-226
- Maść wygrywa z bólem? – porównanie postaci leków przeciwbólowych. Dostęp on-line mgr.farm
——————–
Autorka o sobie:
Jestem absolwentką Uniwersytetu Medycznego w Sosnowcu. Jako farmaceuta na co dzień pomagam pacjentom za pierwszym stołem. Bycie farmaceutą to ciągła nauka i śledzenie najnowszych doniesień. Mam to szczęście, że moje zainteresowania pokrywają się z pracą zawodową. Wolny czas staram się spędzać na świeżym powietrzu z dwójką swoich pociech, pokazując im świat, poznając nowe miejsca, smaki i ludzi.
mgr farm. Tatiana Gładka
